Zapraszamy do zapoznania się z wywiadem z mec. Mirosławem Gumularzem jaki pojawił się na prawo.pl odnośnie nowych unijnych przepisów dotyczących platform pośrednictwa https://www.prawo.pl/biznes/kryteria-wyszukiwania-towarow-czy-warunki-sprzedazy-beda-jawne,501283.html
Poniżej rozszerzona wersja analizy nowych regulacji.
1. Do kogo stosuje się rozporządzenie 2019/1150 o sprawiedliwości i przejrzystości platform internetowych (dalej rozporządzenie)?
Kwalifikacja danej usługi – jako pośrednictwa w rozumieniu rozporządzenia – uzależnione jest od spełnienia łącznie 3 warunków:
- musi to być usługa społeczeństwa informacyjnego – usługa świadczona drogą elektroniczną w rozumieniu polskich przepisów;
- usługa jest świadczona z zamiarem ułatwienia inicjowania transakcji bezpośrednich między użytkownikami biznesowymi a konsumentami;
- jest świadczona użytkownikom biznesowym na podstawie stosunków umownych między dostawcą tych usług a użytkownikami biznesowymi, którzy oferują towary lub usługi konsumentom;
Rozporządzenie stosuje się m.in. do:
- platform handlu elektronicznego (np. serwisów aukcyjnych);
- sklepów z aplikacjami,
- internetowych serwisów społecznościowych, jeżeli spełniają warunek inicjowania transakcji B2C.
Co istotne, pomimo propozycji w tym zakresie zgłaszanych w czasie prac nad rozporządzenie, ustawodawca unijny nie zdecydował się wprowadzić solidarnej odpowiedzialności dostawcy platformy – względem konsumenta – za świadczenie realizowane przez użytkownika biznesowego.
2. Obowiązki dostawcy platformy względem użytkownika biznesowego – przegląd najważniejszych zmian
2.1. Warunki korzystania z usług
Rozporządzenie określa minimalny standard uczciwości warunków usługi pośrednictwa, w szczególności muszą one być sformułowane prostym i przystępnym językiem a także zawierać określenie podstaw podjęcia decyzji o zawieszeniu lub zakończeniu –lub nałożeniu wszelkich innych rodzajów ograniczeń – w całości lub w części, świadczenia przez nich usług pośrednictwa internetowego na rzecz użytkowników biznesowych.
W szczególności dostawcy usług pośrednictwa internetowego mają obowiązek powiadomić na trwałym nośniku informacji zainteresowanych użytkowników biznesowych o wszelkich proponowanych zmianach warunków korzystania z usług. Obowiązek przekazywania informacji o zmianach warunków umowy wynika z ogólnych reguł prawa cywilnego. Nie mniej istotne jest przesądzenie formy tej zmiany. Nie wystarczy więc wyświetlenie zmian na platformie, co jest często praktyką. Trzeba doręczyć zmiany na trwałym nośniku (np. mailowo).
2.2. Ograniczenie, zawieszenie i zakończenie świadczenia usługi pośrednictwa
Rozporządzenie bardzo szczegółowo opisuje mechanizm ograniczenia, zawieszenia i zakończenia usługi pośrednictwa, chroniąc w ten sposób użytkowników biznesowych. Rozporządzenie jednak nie przesądza w jakich okolicznościach może dojść do zawieszenia, ograniczenia (np. zablokowania konta) lub zakończenia usługi (np. usunięcia konta na platformie). Kwestia ta w dalszym ciągu pozostaje w gestii stron umowy o usługę pośrednictwa a w praktyce w gestii dostawcy platformy.
2.3. Pozycjonowanie („plasowanie”)
Rozporządzenie w zakresie pozycjonowania (przetłumaczonego jako „plasowanie”) wymaga w szczególności, aby dostawca Dostawcy usług pośrednictwa internetowego określają w swoich warunkach korzystania z usług główne parametry determinujące plasowanie oraz powody, dla których względne znaczenie nadano tym głównym – a nie innym – parametrom.
2.4. Dostęp do danych
Dostawcy usług pośrednictwa internetowego zamieszczają w swoich warunkach korzystania z usług opis technicznego i umownego dostępu użytkowników biznesowych – lub informację o braku takiego dostępu – do wszelkich danych osobowych lub innych danych, które użytkownicy biznesowi lub konsumenci dostarczają na potrzeby korzystania z odnośnych usług pośrednictwa internetowego lub które są generowane w wyniku świadczenia tych usług.
Co powyższe oznacza?
- w toku prac nad rozporządzeniem dostrzeżono istotny problem ograniczania użytkownikom biznesowym dostępu do danych ich klientów (czyli konsumentów korzystających z ich towarów/usług);
- dostawcy usług pośrednictwa często starają się ograniczyć ryzyko kontraktowania pomiędzy użytkownikiem biznesowym i jego klientem (konsumentem) poza platformą właśnie poprzez ograniczenie dostępu do danych konsumenta (np. maskowanie jego nr telefonu);
- rozporządzenie nie wprowadza obowiązku udostępnienia danych konsumenta, ani jakiś szczególnych zasad w tym zakresie ale wprowadza wymóg jasnego informowania o tym jak to faktycznie wygląda u danego dostawcy (nie może to oczywiście naruszać rodo);
- poprzez zamieszczenie wyżej wymienionych zasad w warunkach umów, stają się one częścią zobowiązania dostawcy platformy.
2.5. Spory
Rozporządzenie reguluje także wewnętrzy tryb rozpatrywania skarg oraz procedurę mediacji. Jest to częściowe przeniesienie modelu ochrony konsumentów na ochronę użytkowników biznesowych platform pośrednictwa. W szczególności wymaga się, aby ten wewnętrzny system rozpatrywania skarg był łatwo dostępny i nieodpłatny dla użytkowników biznesowych. Skargi muszą być rozpatrywane w rozsądnym terminie. Nadto musi być oparty na zasadach przejrzystości i równego traktowania w równoważnych sytuacjach.
